Afgelopen jaar heeft Gradient Data Science deelgenomen aan twee innovatie challenges die samen met Starthubs werden opgezet. De uitdagingen? Het voorspellen van busrijtijden en het toegankelijk maken van gebiedsspecifieke kennis. Het tweetal leverde indrukwekkende oplossingen en won beide challenges. Met hun oplossingen HIPE en AIRE gaan ze van innovatie naar impact. Hoe kwamen zij op deze data science concepten en wat heeft het hun bedrijf opgeleverd? Wij vroegen het aan de founders, Daan Witte en Lex Lubbers.
Hoe is Gradient Data Science ontstaan?
Daan: “Lex en ik hebben beide in Delft gestudeerd. Ik Lucht- en Ruimtevaarttechniek en Lex Technische Natuurkunde. Naast die studies is data science voor ons beiden altijd een interesse geweest. Het oplossen van complexe problemen door het toepassen van slimme algoritmes op grote hoeveelheden data is altijd een leuke puzzel. Tijdens onze studie hebben we daarom verschillende bijbanen gehad in dit vakgebied. Maar onze grote passie lag altijd bij het oplossen van grote maatschappelijke uitdagingen, omdat hier in onze ogen de meeste impact gemaakt kan worden."
Lex: “We hadden eigenlijk beide het idee dat je met data science nog veel meer kon bereiken en een nog positievere impact kon hebben. Daarom zijn we tijdens onze studie begonnen met onze eigen startup Gradient Data Science. Met het oog op impact, was onze eerste opdracht voor een grote laadpaal producent. Zo hoopten we een steentje bij te dragen aan de transitie naar elektrische auto’s.”
Hoe zijn jullie in aanraking gekomen met de challenges van Starthubs?
Daan: “Via LinkedIn. Iemand van NS postte over een challenge van het OV Connect programma. Het ging om het voorspellen van busrijtijden voor grote openbare vervoerders. Dat leek ons meteen interessant, dus ik stuurde het naar Lex en we gingen de volgende dag al brainstormen. Sindsdien volgen we Starthubs via LinkedIn en nieuwsbrieven. Zo kwamen we ook de andere challenge tegen, over het toegankelijk maken van gebiedsspecifieke kennis.”
Lex: “Omdat jullie challenges over het algemeen vooral positieve impact hebben en innovatief zijn, sluit dat enorm goed aan bij wat wij met Gradient Data Science zoeken en willen bereiken.”
Hoe is jullie oplossing voor de challenge ‘voorspellen busrijtijden’ van EBS tot stand gekomen?
Lex: "Ja, voor deze challenge zijn we dus gelijk gaan brainstormen. Hoe zouden we dit kunnen bouwen en kunnen we hier al data voor vinden. Want dat is wel de crux van data science, als je geen data hebt kun je ook geen oplossing ontwikkelen.”
Daan: "Uit de challenge briefing bleek dat er openbare data beschikbaar was via een loket van Stichting OpenGeo. Om kans te maken, hadden we die data echt nodig. We vonden een telefoonnummer online en belden meteen. De data is normaal gesproken niet zomaar verkrijgbaar, maar toevallig belden we op precies het juiste moment. De volgende dag was het tienjarig jubileum van de stichting, waar ook veel relevante personen uit de OV sector aanwezig zouden zijn. Als we met een 1 terabyte harde schijf kwamen, zouden we alle data krijgen. Dus regelden we snel een harde schijf en gingen de volgende dag erheen. Met die data hebben we onze pitch voorbereid en onze oplossing HIPE gecreëerd. We zijn Stefan de Konink erg dankbaar voor de hulp.”
Kunnen jullie vertellen hoe HIPE busrijtijden beter gaat voorspellen?
Daan: “Het probleem is fascinerend omdat busritten deels voorspelbaar, maar ook onvoorspelbaar zijn door verkeersomstandigheden. Je kunt niet een jaar van tevoren weten of een bus op een specifieke ochtend voor een rood licht moet stoppen, maar je weet wel dat maandagochtend drukker is en de zomer rustiger. Dus daar kan je goed een voorspelmodel voor bouwen dat beter werkt dan de huidige methode voor het inplannen van de dienstregeling.”
Lex: “En uiteindelijk bleek dan ook dat alleen het voorspellen niet echt de essentie van de challenge was. De crux was het combineren van de voorspellingen met de kennis van de planners. Daar komt de naam HIPE ook vandaan: Hybrid Intelligence Planning Engine, omdat het numerieke kennis combineert met de expertise van planners.”
Daan: “Het begon als een voorspelmodel, maar groeide tijdens de pilot in samenwerking met EBS uit tot veel meer.”
Jullie hebben nog een challenge gewonnen, namelijk die van het ministerie van LVVN over het toegankelijk maken van gebiedsspecifieke kennis. Wat was hier precies de uitdaging?
Daan: ‘’In de briefing lazen we dat er in Nederland veel landelijke gebieden zijn die duurzamer en klimaatbestendiger gemaakt moeten worden. Hier zijn enorm veel mensen, waaronder gebiedsmanagers, druk mee bezig. Maar er zijn enorm veel factoren, specifiek per gebied, die hierbij een rol kunnen spelen. Van waterkwaliteit en emissieniveaus, tot sociale behoeften. Om de betrokkenen te helpen om effectieve beslissingen te nemen, zocht LVVN een oplossing om beschikbare kennis toegankelijker en toepasbaar te maken voor de praktijk. Toen ging er bij ons meteen weer een lampje branden!”
Wat voor oplossing hebben jullie hiervoor bedacht?
Lex: “Het probleem is dat er veel informatie en rapporten beschikbaar zijn, maar er is niet altijd genoeg capaciteit beschikbaar om alle informatie ook daadwerkelijk door te nemen. Om dit op te lossen, hebben wij AIRE (AI for Regional Expertise) ontwikkeld. AIRE is een chatbot die op basis van een vraag de relevante passages uit de beschikbare kennisbronnen kan verzamelen, en dit kan samenvatten tot een coherent antwoord. Zo duurt het zoeken naar informatie minuten in plaats van uren. En dat is niet het enige, we voegen ook bronvermeldingen toe zodat gebruikers de juiste originele rapporten kunnen vinden."
Welke impact hopen jullie te gaan maken met jullie oplossingen?
Daan: “Oorspronkelijk dachten we met HIPE vooral de punctualiteit van bussen te verbeteren, zodat meer mensen de bus nemen in plaats van de auto. Maar we zien nu ook dat we bedrijven kunnen helpen hun manier van werken te verbeteren. Ons doel is dat verkeerskundigen met HIPE hun werk een stuk efficiënter kunnen uitvoeren.”
Lex: “Dat is de korte termijn. Op de lange termijn willen we HIPE ook gaan inzetten voor het optimaliseren van dienstregelingen en bezettingen. Door een tekort aan buschauffeurs willen we de werkomstandigheden verbeteren en het werk aantrekkelijker maken. Dit staat hoog op de prioriteitenlijst van vervoerders, maar dit is nog toekomstmuziek.”
Daan: “Met AIRE hopen we gebiedsmanagers en andere betrokkenen te ondersteunen met de benodigde kennis voor het beantwoorden van de grote vraagstukken in de landelijke gebieden. Door de kennisuitwisseling voor deze gebiedsprocessen te vergemakkelijken, kun je op korte termijn duurzame impact creëren. Op lange termijn kan AIRE zorgen voor toegankelijkheid en uitwisseling van kennis, zodat gebieden ook van elkaar kunnen leren.”
Lex: “Dat zou geweldig zijn, omdat we daarmee meer mensen bereiken en de impact vergroten. Het gaat niet alleen om ambtenaren, maar ook mensen in de agrarische sector en andere plattelandsbewoners.“
Wat is voor jullie het meest waardevol geweest aan jullie deelname aan de challenges?
Lex: “We hebben veel geleerd van het pitchen en het proces. Er zat een grote stap tussen hoe we HIPE pitchten en hoe we dat bij AIRE deden, toen hebben we onze leerpunten meteen toegepast. Ook het netwerk dat we hebben opgebouwd is heel waardevol.”
Daan: “We hebben vroeger projecten gedaan waarbij we alles zelf regelden, wat ook leuk is. Maar doordat er al goede follow-up afspraken zijn bij de challenges met Starthubs, krijg je meer faciliteiten en ondersteuning. Na het winnen van een challenge werk je met een heel team van verschillende afdelingen die je helpen je oplossing te realiseren. Dat maakt het echt waardevol voor ondernemers.”
Lex: “Wat ook leuk is aan Starthubs, is dat de challenges veel perspectief bieden voor samenwerking en verdere ontwikkeling. Dit motiveerde ons om er veel uren in te steken. Het budget is leuk, maar de kansen voor je bedrijf door samenwerkingen en pilots zijn nog groter. We hebben binnen een half jaar al twee nieuwe opdrachtgevers in twee verschillende sectoren.”
Hebben jullie nog tips voor partijen die ook overwegen om mee te doen aan een challenge?
Lex: “Neem zoveel mogelijk contact op met mensen die veel weten over de challenge en het onderwerp. De challenges zijn duidelijk opgeschreven, maar het zijn momentopnames. Praat met verschillende partijen om het echte probleem beter te begrijpen voor je je eerste pitch inlevert.”
Daan: “Maak gebruik van de ervaring van andere ondernemers. We hebben veel mensen benaderd en gevraagd naar hun mening. De pitch is super belangrijk en je hoeft niet alles zelf te doen. Vraag om hulp, dat maakt je alleen maar beter. Uiteindelijk moet je zelf de pitch geven, maar het is prima om anderen advies te vragen.”