Bij ZorgSaam ziekenhuis De Honte in Terneuzen gebruiken we een Pharmafilterinstallatie voor het zuiveren van ons afvalwater. Daarnaast gebruiken we vermalers (Tonto’s) op de afdelingen voor het verwerken van ziekenhuisafval. Deze reststromen gaan samen met het afvalwater naar de Pharmafilterinstallatie. Het afvalwater wordt volledig gezuiverd van alle medicijnresten en andere microverontreinigingen die schadelijk zijn voor het milieu en gezondheidsrisico’s opleveren. 

Het vaste afval wordt vergist, ontwaterd en ontsmet. Het vergistingsproces zet organische stoffen om in biogas, waarmee duurzame elektriciteit en warmte geproduceerd wordt. Hiermee vermindert ook de hoeveelheid afval. De reststromen die niet vergisten, voeren we af en verbranden we in een verbrandingsoven voor huishoudelijk afval. Zonde, want in dit afval zitten veel stoffen, zoals plastics en celluloses die een twee leven zouden kunnen krijgen.

Tegelijkertijd neemt, om hygiënische redenen, het gebruik van disposables in het ziekenhuis toe. En hoewel we deze disposables, dankzij de Tonto’s, efficiënt en veilig kunnen verwerken, betekent dit nog meer afval. De kosten voor het verwerken van afval nemen de afgelopen jaren vrij sterk toe. Het maatschappelijk besef groeit dat ook ziekenhuizen hun aandeel moeten nemen in het terugdringen van het energie-, water en materiaalgebruik. Het verminderen van de afvalberg en het vergroten van de circulariteit van ziekenhuizen is opgenomen in het convenant Green Deal Zorg. Dit kader vergroot ook voor ZorgSaam de druk en de uitdaging om aan onze reststromen een nuttigere bestemming te geven.

Dit leidt ons tot de vraag:
Kunnen we door middel van nascheiden grondstoffen halen uit het restmateriaal van de Pharmafilterinstallatie?

Waar zijn we naar op zoek?
Wij zijn op zoek naar een methode om onze reststromen te minimaliseren en de materialen die na behandeling in de Pharmafilterinstallatie overblijven zo veel en hoogwaardig mogelijk her te gebruiken. Wellicht zie je zelfs mogelijkheden om deze stromen te gebruiken voor nieuwe producten ten behoeve van ons ziekenhuis. 

Hoewel het hier om ziekenhuisafval gaat, is het veilig te verwerken. In de Pharmafilterinstallatie vindt namelijk ontsmetting (decontaminatie) plaats door het restmateriaal te verwarmen voor een periode van 0,5 tot 4 uur tot meer dan 100 oC. Dit heeft tot gevolg dat de reststromen gedroogd worden. Afhankelijk van de verblijfstijd is het droge-stofgehalte tussen de 50 en 75 procent. De reststromen zijn vermalen, dit betekent dat de afmetingen van de stukjes tussen de 2 en 15 mm bedragen. De maximaal te verwerken afvalhoeveelheid bij ZorgSaam bedraagt circa 250 ton per jaar.

Analyses van de reststroom die het Pharmafilter verlaten, wijzen uit dat die voor 40 procent uit celluloses bestaan en voor 40 procent uit plastics. De plastics bestaan grotendeels (circa 70 procent) uit polyethyleen en polypropyleen. Er zijn diverse analyses beschikbaar rond de fracties en de zuiverheid van de plastics en celluloses. Zie voor een voorbeeld van deze restroom: ZorgSaam- Reststroom.pdf.

De kosten en opbrengsten voor het mogelijk maken van een tweede leven voor deze reststromen moeten ongeveer kostenneutraal zijn aan de huidige verwerkingskosten, die circa 15-16 Euro per ton bedragen en waarvan de trend is dat deze jaarlijks behoorlijk toenemen door belasting op afval. De reststroom die overblijft na gebruik en na verwerking in de zuiveringsinstallatie moet zo klein mogelijk zijn.

Wat is al onderzocht?
Er is aangetoond dat de fractie biologisch gedecontamineerd is. De afvalfractie is onderzocht en de gegevens van de samenstelling zijn op hoofdlijnen bekend, zoals hierboven toegelicht. Er is onderzoek naar de eigenschappen van de kunststoffen uitgevoerd samen met Polymer Science Park. Ook is voor de cellulose en het plastic verkend in hoeverre het technisch mogelijk en inpasbaar is om in-situ (dat wil zeggen in de Pharamfilterinstallatie) de nascheiding uit te voeren.

Tot slot zijn er verkennende gesprekken geweest en contacten gelegd met partijen uit de mogelijke verwerkingsketen voor nascheiding en voor de verwerking van de celluloses en plastics. Mogelijke oplossingsrichtingen zijn: zeeftechnologie, combinatie van verwerker en afnemer, plastic nascheiders en (mechanisch) recycling partijen, chemische recycling en pyrolyse.

Deze onderzoeken, gesprekken en contacten hebben nog niet geleid tot een oplossing of helder beeld van de beste invulling voor het benutten van het circulaire potentieel. Dit kan integratie in de processen van de Pharmafilterinstallatie zijn, of het integraal aanbieden van de ongesorteerde en gedecontamineerde reststroom aan ketenpartners die voor een hoogwaardige nascheiding en opwerking kunnen zorgdragen. Ook in geval van nascheiding in de Pharmafilterinstallatie is het noodzakelijk om de verdere verwerkingsketen voor de monostromen te organiseren. De uitkomsten van de challenge moet inzicht bieden in deze mogelijkheden en zodanig concreet zijn dat we de opties onderling kunnen afwegen.

 

Waar zijn we niet naar op zoek?
Het beïnvloeden van de samenstelling van de afvalstroom valt in principe buiten de scope, hoewel wij wel inzien dat het ‘homogeniseren’ van de stromen betere recycling kansen biedt. Dit zou een afgeleid effect kunnen opleveren voor de door jou geboden mogelijkheden. Bijvoorbeeld door in de toekomst samen met onze leveranciers beter te sturen op materiaalkeuzes van de producten die worden verbruikt, om zodoende het circulaire potentieel te vergroten. 

Er is sprake van belemmerende wetgeving voor ziekenhuisafval. Deze stelt dat alle ongescheiden afvalstromen uit een ziekenhuis verbrand moeten worden, vanwege het potentiële contaminatierisico. Dat risico is echter afwezig voor de reststromen waarop deze challenge betrekking heeft, vanwege de ontsmettingsstap in de Pharmafilterinstallatie. Het wegnemen van deze juridische barrière krijgt aandacht in een ander traject. Wij zijn dus niet op zoek naar oplossingen die het antwoord zoeken in de afvalwetgeving en gerelateerde zaken.

Wat is er te verdienen?
ZorgSaam werkt in de challenge samen met het bedrijf Pharmafilter. We werken graag gezamenlijk met de aanbieder van de oplossing aan de totstandkoming van een werkbare methode. Zo bieden we een testomgeving en kunnen we een beroep doen op de inkoopkracht van het ziekenhuis. De beste oplossing – die voldoende economisch en technisch perspectief biedt - verdient het om uitgewerkt te worden tot een prototype. We hebben hiervoor vanuit beide partijen (ZorgSaam en Pharmafilter) budget beschikbaar.

Het project start voor elke deelnemers met een rondleiding door het ziekenhuis en het Pharmafiltersysteem. Pharmafilter zal samples leveren aan elke deelnemer om te kunnen analyseren. Deelnemers kunnen Pharmafilter verzoeken om meer afval aan te leveren, gedurende het project. Pharmafilter is nauw betrokken bij de challenge en kan door deelnemers te allen tijde worden geconsulteerd. 

Pharmafilter is een scale-up met een groot potentieel in binnen- en buitenland, vanwege de groeiende maatschappelijke druk op de zorg om de milieu-impact, zoals t.a.v. afval en water, te verkleinen.

Er zijn nog zes Nederlandse ziekenhuizen met een Pharmafilterinstallatie, waar min of meer dezelfde uitdagingen spelen. Er is dus potentie om een passende oplossing verder op te schalen. 

Wat is er te verdienen vanuit BioVoice?

• Een innovatiecontract met een launching customer/partner!
• Funding (er zijn vouchers van €10.000 beschikbaar, te besteden in het regionale ecosysteem voor bijvoorbeeld testen, lab- en demo-faciliteiten, IP-advies, etc.)
• Coaching en begeleiding
• Een podium en free publicity
• Kennis en contact met experts
• Toegang tot een netwerk van potentiële partners & klanten, hulpbronnen en researchfaciliteiten

Het BioVoice programma
BioVoice is een initiatief van REWIN West-Brabant, Green Chemistry Campus, de gezamenlijke Rabobanken van Zuidwest-Nederland en de provincie Noord-Brabant. Dockwize, Impuls Zeeland, Centre of Expertise Biobased Economy en Midpoint Brabant zijn als partner aangesloten voor de uitvoering. Samen willen wij dat innovatieve ondernemers en aanstormende biobased/circulaire talenten de ruimte en de mogelijkheden krijgen om hun idee/product te ontwikkelen en te vermarkten. Hiermee realiseren we ons gezamenlijke doel: het versnellen van de transitie naar een duurzame economie.

BioVoice wordt mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van de Regio Deal Midden- en West-Brabant, Provincie Noord-Brabant, Provincie Zeeland en Rabobank.

Voorwaarden deelname
Wij zoeken een volwassen partij die in partnerschap en transparant toewerkt naar de voorgestelde oplossing. Het partnerschap is daarbij van essentieel belang in geval een in-situ oplossing geboden wordt. 

De oplossing moet binnen afzienbare tijd ontwikkeld kunnen worden tot een full-scale demonstratieproject of prototype. Wij hebben geen voorkeur voor een in-situ of ketenoplossing. Het doel is dat de oplossing maximaal bijdraagt aan onze ambitie om de afvalstromen uit het ziekenhuis te verminderen.

Jullie pitch (max 6 pagina’s / 18 slides)

• Beschrijving van het concept: Geef een zo concreet mogelijke beschrijving van jullie concept.
• Beschrijving van de pilot: Geef een korte beschrijving van wat er nodig is om een prototype te maken en/of een pilot op te zetten en wat jullie daarbij van ons nodig hebben.
• Beschrijving team: Geef een korte beschrijving van het bedrijf en team dat de pilot wil gaan realiseren.

De pitch mag in vrije vorm worden ingediend (presentatie/slide deck, briefvorm), maar moet als pdf-bestand (liggend of staand A4) worden geüpload (max. 30MB). Video’s, voorbeeldwebsites, etc. kunnen daarin worden opgenomen als link. 

Pitches in English are allowed.

Timeline Challenge

• 29 maart ‘21: Lancering challenge – open voor aanmeldingen
• 21 mei ’21 - 17.00 uur: Deadline challenge – uiterlijk aanmelden tot 17.00 uur
• 4 juni ‘21: Bekendmaking selectie - Bekendmaking welke start-ups / scale-ups worden uitgenodigd voor een kennismaking en toelichting 
• 14 t/m 25 juni ‘21: Digitale kennismakingsgesprekken challengers-deelnemers + voorlichting over geheimhouding en IP
• 2 juli ‘21: Bekendmaking selectie a.d.h.v. gesprekken - Bekendmaking met welke start-ups / scale-ups gewerkt gaat worden aan een innovatiecontract 
• 5 t/m 11 juli ’21: Planning en werkafspraken maken + indien nodig afstemmen NDA
• 12 juli t/m 6 oktober ‘21: Challenge weeks - werksessies challengers-deelnemers-coaches om tot een innovatiecontract te komen
• 29 september ‘21: Aanvragen vouchers – indienen concept innovatiecontract + aanvragen vouchers
• 6 oktober ‘21: Toekenning vouchers – indienen definitief innovatiecontract + toekenning vouchers
• 14 oktober ’21: Match event – vieren van de gesloten innovatiecontracten en samenwerkingen + uitreiking vouchers
• 15 oktober ‘21: Starten met ontwikkeling & samenwerking (pilot)

Vragen?
(Inhoudelijke) vragen over deze challenge kun je stellen via de discussion page.
Meer informatie over het BioVoice programma kun je verkrijgen via deze pagina.

Achtergrondinformatie
ZorgSaam Zorggroep Zeeuws-Vlaanderen is de specialist in zorg voor jong en oud in de regio Zeeuws-Vlaanderen én daarbuiten. ZorgSaam biedt ziekenhuiszorg, ambulancezorg, thuiszorg en ouderenzorg. Locatie De Honte in de Nederlandse stad Terneuzen is de grootste locatie.

Pharmafilter (2008) ontwerpt, bouwt en onderhoudt afvalwaterzuiveringsystemen voor ziekenhuizen. Deze systemen kunnen worden uitgebreid met verwerkingstechnieken voor ziekenhuisafval. De Tonto is een vermaler voor ziekenhuisafval die op afdelingen geïnstalleerd wordt. Pharmafilter ontwikkelt en maakt ook innovatieve oplossingen die aansluiten bij de installatie en de Tonto’s, zoals een disposable bedpan en urinaal. Hiermee maken wij de zorg veiliger, hygiënischer en efficiënter. Bij ieder product dat Pharmafilter ontwikkelt staat duurzaamheid en het milieu voorop. Pharmafilter ontwikkelt nieuwe producten in samenwerking met een team van de beste productontwerpers. De eindgebruiker staat hierin altijd centraal.