Voldoende duurzame energiebronnen realiseren is een grote uitdaging. Het is een samenspel van heel veel verschillende partijen. Er moet plek worden gevonden, klanten moeten worden aangesloten en er moet grootschalig worden geïnvesteerd. De vraag naar energie terugdringen helpt daarbij enorm. Isoleren, zuinig gedrag en efficiënte installaties dragen daaraan bij. Om de energie van duurzame bronnen aan de hele stad te leveren zijn netwerken nodig. De aanleg daarvan is ingrijpend en vergt een grote investering.


De warmtetransitie in steden
Belangrijk onderdeel van de energietransitie in Nederland is de warmtetransitie, dit als gevolg van het besluit dat Nederland ‘van het gas los gaat’. Stadswarmte is een van de belangrijkste alternatieven voor ruimteverwarming als vervanging aardgas gestookte CV-ketels. Men voorziet daarbij een groei van stadswarmte van 5% naar 25% nationaal in de komende jaren. Omdat in Nederland aardgas voorhanden was, is de ontwikkeling van stadswarmte als product minder snel gegaan dan in andere landen. Stadswarmte is bijv. in landen zoals Denemarken, Finland en Ijsland verder ontwikkeld. Een van de elementen waarin in Nederland de ontwikkeling minder snel is gegaan is de transitie naar lage temperatuur warmtenetten. Waar in Nederland de netten opereren op 90-70 graden, worden er in Denemarken netten bedreven op veel lagere temperaturen. Voordelen van de lage temperatuur netten is dat er minder sprake is van warmteverliezen en dat het rendabel(er) wordt om duurzame warmtebronnen zoals geothermie aan te sluiten.


De uitdaginging: naar lage temperatuur netten... 
Om duurzame bronnen te kunnen aansluiten is het noodzakelijk dat de gemiddelde temperatuur van warmte in stadswarmtenetten wordt verlaagd, terwijl het verschil tussen aanvoer- en retourtemperatuur zo groot mogelijk blijft. Met andere woorden: de warmte moet middels uitkoeling efficiënt uit het net worden onttrokken door afnemers. Een groot deel van technische maatregelen die hiervoor nodig zijn, zijn bekend en zullen in de verschillende warmtenetten in Nederland verder ontwikkeld worden. 


...met particulieren en zakelijke gebruikers
Uitdaging bij deze ontwikkeling is de rol van de klant (zowel de zakelijke als de particuliere): een deel van het systeem dat invloed heeft op de temperatuur van het warmtesysteem, zijn de binneninstallaties bij klanten (radiatoren). Als deze binneninstallaties niet voldoende goed zijn ingeregeld (vermogen ongelijk verdeeld over de warmteafgifte – vaak radiatoren) heeft het als gevolg dat er relatief weinig warmte wordt afgegeven bij de klant (warm water vloeit snel weer naar buiten zonder de warmte af te geven in de woning/kantoorgebouw – met als gevolg slechte uitkoeling). De slechte uitkoeling heeft geen effect op de klant: de klant ervaart hierdoor geen comfort klachten en betaalt enkel de afgenomen energie. Dit effect is wel erg negatief voor het warmtenet omdat:

• Warmteverliezen optreden op het retournet (deel van opgewekte warmte gaat verloren door uitstraling aan de omgeving);
• Een hoge retourtemperatuur het heel moeilijk maakt om de aanvoertemperatuur te verlagen zodat lage temperatuur warmtebronnen (vaak duurzame warmtebronnen) niet op een goede wijze op kunnen aansluiten;
• Het limiteert de hoeveelheid klanten die kan worden aangesloten op een warmtenet. Bij de productie kan minder warmte worden toegevoegd, waardoor een minder efficiënte deellastproductie ontstaat en met eenzelfde hoeveelheid pompenergie wordt ingezet voor minder warmtetransport. Het betrekken van de klant bij het beter inregelen van zijn kantoorpand of huishouden is daarom lastig; hij heeft er zelf geen direct baat bij. En, eenmaal goed ingeregeld hoeft dat niet altijd zo te blijven.

Voor Eneco, Uniper en de Gemeente Den Haag liggen er ambities de warmtenet keten te optimaliseren zodat restwarmte van bijvoorbeeld een ziekenhuis kan worden overgedragen aan omliggende huizen. De kernvraag waarvoor de partijen oplossingen zoeken is:
 

Hoe kunnen zakelijke en particulier klanten worden bewogen om zelf een rol te spelen in het realiseren van betere uitkoeling en daardoor een betere benutting van en verduurzaming van het warmtenet?  Met andere woorden: hoe realiseer je achter de voordeur (van groot- en kleinverbruikers) invloed op de retourtemperatuur voor optimalisatie?)

Waar zijn we naar op zoek?
De probleemeigenaren zijn op zoek naar partijen die sociale innovaties kunnen ontwikkelen of aanbieden. Daarbij is ruimte voor concepten, prototypen en bewezen oplossingen met een innovatief karakter vanuit onderzoeksinstellingen, start ups en scale ups. Aandachtspunten voor oplossingen zijn onder anderen potentie voor schaalbaarheid, het overbruggen van de afstand tussen schaalniveaus (zakelijk en particulier), zichtbaarheid voor de stad en potentie voor lastenverlaging voor afnemers, veiligheid, duurzaamheid, betrouwbaarheid en betaalbaarheid.

Waar zijn we niet naar op zoek?

• Oplossingen die niet gebaseerd zijn, of een toepassing voorstellen op, het bestaande warmtenetwerk van Den Haag. 
• Technische oplossingen waarvoor een compleet nieuw leidingstelsel of iets dergelijks moet worden aangebracht.

Wat is er te winnen?

• Een innovatiebudget van maximaal €25,000.
• De kans op een vervolgopdracht na het programma.
• Een begeleidingstraject van 5 maanden waarin jullie zowel de oplossing als de onderneming naar een hoger niveau kunnen tillen. Meer informatie over het programma en de verschillende onderdelen, vind je op onze programma pagina.
• Toegang tot het netwerk van de overheid.

Informatiebijeenkomst
We organiseren voor deze challenge een online informatiebijeenkomst op maandag 29 juni om 11:00-12:00. Aanmelden kan tot en met 25 juni, 17:00. Aanmelden informatiebijeenkomst

Vragen
Vragen over de inhoud van deze challenge kan je hier stellen op de discussion page. Vragen over het programma en de aanmeldingsprocedure zijn te stellen en te vinden bij de Frequently Asked Questions (FAQ).


Inschrijven en selectiecriteria
Inschrijven doe je door middel van het indienen van een Proposal (hier). Deze mag niet langer zijn dan 6 A4 + 3 A4 bijlage (in het zelfde document). Waar dit proposal verder aan moet voldoen en hoe hij wordt beoordeeld staat in de formele Aanbestedingsleidraad (pdf download). Lees die goed door!

Stuur met je proposal ook een ingevuld UEA in (Uniform Europees Aanbestedingsdocument (pdf download)).
Bij deelname ga je ook akkoord met de Algemene inkoopvoorwaarden van Den Haag: Algemene Inkoopvoorwaarden 2018 (pdf download).

De proposal mag in vrije vorm worden ingediend (presentatie/slide deck, briefvorm), maar moet als pdf-bestand (liggend of staand A4) worden geüpload (max. 30MB). Video’s, voorbeeldwebsites, etc. kunnen daarin worden opgenomen als link. 
Pitches in English are allowed.


Timeline

• Dinsdag 9 juni - Lancering challenge
• Maandag 29 juni 11.00-12.00 - Informatie meetup - aanmelden kan tot en met 25 juni, 17:00
• Woensdag 15 juli, 12:00 - Deadline vragen stellen
• Vrijdag 24 juli, 12:00 - Deadline insturen aanmelding
• Vrijdag 7 augustus - Eerste selectiebesluit
• tussen 7 september en 11 september - Pitchronde
• Vrijdag 25 september, 12:00 - Inleveren herziene plan van aanpak 
• Maandag 12 oktober - Gunningsbesluit

• Overzicht klanten Den Haag tbv uitkoeling 1
• Overzicht klanten Den Haag tbv uitkoeling 2​​​​​​