Het aantal aanvragen van grootzakelijke klanten om aangesloten te worden op het elektriciteitsnet of een capaciteitsverzwaring te krijgen, neemt toe. Op bepaalde plekken in het net is de capaciteit schaars en kan het elektriciteitsnet niet altijd snel genoeg verzwaard worden om aan deze extra vraag te voldoen, waardoor bij klanten een transportbeperking moet worden opgelegd. 

De capaciteit op het net wordt niet alleen door meer elektriciteitsvraag schaarser. Ook komen er steeds meer klanten bij die zelf energie opwekken, bijvoorbeeld door grootschalige zonne-energie. Omdat de zon overal tegelijkertijd schijnt komt deze elektriciteit tegelijkertijd het net binnen. Ook dit kan meer zijn dan de capaciteit van het net aan kan. 

Als het extra aanbod van zonne-energie lokaal zou kunnen worden weggestreept tegen de vraag dan kan het net beide wél aan. Daarom zijn de netbeheerders in Nederland op zoek naar oplossingen om de elektriciteitsvraag van de grootzakelijke afnemers van elektriciteit te verplaatsen naar, of te vergroten tijdens, de zonuren.

Gezocht wordt specifiek naar oplossingen die bij de grootzakelijke afnemers van elektriciteit achter de meter kunnen worden ingezet om de vraag naar elektriciteit te vergroten op de momenten dat er een (te) groot aanbod van zonne-energie is. Voorwaarde is wel dat de afnemer en opwekker moeten zijn aangesloten op hetzelfde middenspanningsnet. De grootte van de afstand binnen het middenspannignsnet varieert in het algemeen tussen de 0 en 10 kilometer. Maatwerk zal uiteindelijk moeten bepalen of de betreffende opwekker en afnemer in hetzelfde netdeel zitten waardoor de oplossing kan worden toegepast.  

Qua doelgroep gaat het voornamelijk om: glastuinbouwers, datacenters, boeren in landelijk gebied, industrie en grote gebouwen. De oplossing kan zowel helpen bij bestaande aangeslotenen (te weten afnemers en opwekkers van elektriciteit) in congestiegebieden als bij nieuwe aangeslotenen die zich willen gaan vestigen en aan wie wel een beperkt transportvermogen is toegezegd, maar niet het volledig benodigde transportvermogen. 

Hebben jullie hiervoor dé (deel)oplossing? Dan ontvangen we graag jullie pitch! 


Over ons
Alliander is een groep waarin verschillende bedrijven actief zijn. Netbeheerder Liander, als onderdeel van Alliander, is verantwoordelijk voor het gas- en elektriciteitsnet voor een groot deel van Nederland en leidt de energiedistributie over alle netten dagelijks in goede banen. Zo’n 3 miljoen woningen en bedrijven worden in Nederland door de vakmensen van Liander verwarmd en verlicht.


Waar zijn we naar op zoek?
Voor deze challenge richten we ons op de problematiek veroorzaakt door de grote hoeveelheden zonne-energie. Omdat de opwek door zonnepanelen grotendeels op hetzelfde moment plaatsvindt én ook op plekken waar voorheen weinig elektriciteitsvraag was, is er een tekort aan transportcapaciteit. Omdat zonne-energie zich slecht laat sturen, zijn we op zoek naar manieren waarop de elektriciteitsvraag wordt verschoven naar, of vergroot op, de momenten dat de zon schijnt. Zo kan worden gezorgd voor lokale afstemming van vraag en aanbod.
 

Wij willen faciliteren dat oplossingen worden ontwikkeld, waardoor de afnemer van elektriciteit gestimuleerd wordt om meer elektriciteit af te nemen wanneer de zon schijnt. Zo hoeven er namelijk geen (tijdelijke) transportbeperkingen op te worden gelegd en/of een netverzwaring toe te worden gepast. Een oplossing zonder financiele component behoeft de voorkeur. Mocht een financiele component echter noodzakelijk zijn om de grootzakelijke afnemer meer elektriciteit te laten afnemen tijdens de zonuren, dan heeft een oplossing met een zo laag mogelijke kostenbijdrage door de netbeheerder de voorkeur.
 

Beschikbaarheid capaciteit per gebied 10-12-2020


Aanmelden informatiebijeenkomst
Op maandag 1 februari van 14.00-16.00 organiseren we een online informatiebijeenkomst.
Meld je daarvoor nu meteen aan!

  Aanmelden info-meetup

 

Liander is als netbeheerder wettelijk gebonden aan zijn kerntaken en mag daarom niet zelf aanvullende diensten aan grootzakelijke aangeslotenen leveren die daarvoor een oplossing zouden kunnen zijn. Om deze reden wordt gezocht naar partijen die een adequate oplossing hebben die grootzakelijke afnemers van elektriciteit rechtstreeks kunnen afnemen. Daarvoor is een sterke business case nodig. Hiervoor zijn oplossingen nodig die: 

1. Ervoor zorgen dat grootzakelijke afnemers meer elektriciteit kunnen en willen afnemen ten tijde van een zonnepiek.
2. Een business case creëren die het voor grootzakelijke afnemers aantrekkelijk maakt de oplossing te implementeren. 

 

Wij zoeken demand response oplossingen om de elektriciteitsvraag te laten toenemen wanneer de zon schijnt voor één of meerdere klantsegmenten. De klantsegmenten waar volgens ons de grootste kansen voor een oplossing liggen, zijn:

• Glastuinbouwers;
• Datacenters;
• Boeren in landelijk gebied;
• Industrie;
• Grote gebouwen in (stedelijk) bebouwde omgeving.

Hieronder staat meer toelichting van de uitdaging per segment.

Hebben jullie hiervoor dé (deel)oplossing? Dan ontvangen we graag jullie pitch!
 

Een praktisch voorbeeld: 

Om een beter beeld te krijgen van de uitdaging, zou je de situatie kunnen verbeelden als een fileprobleem, met het elektriciteitsnet als snelweg en de gevraagde/geleverde elektriciteit als voertuigen. De laatste jaren rijden er steeds meer voertuigen op deze snelweg, met flinke pieken op bepaalde tijden, bijvoorbeeld als de zon schijnt en er tegelijkertijd te weinig vraag is. Deze filevorming is niet alleen een groot probleem voor Liander, maar ook voor bedrijven en consumenten. Een flinke file kan leiden tot overbelasting en daarmee uitval van een deel van het net. Om deze overbelasting te voorkomen is Liander genoodzaakt om een beperkt aantal voertuigen toe te laten op de snelweg. Aangezien het netwerk deel uitmaakt van de kritische infrastructuur van heel Nederland, heeft deze problematiek maatschappelijke en economische gevolgen. Dit is ongewenst.

 

Zonnepanelen kennen een hoge gelijktijdigheid, omdat overal tegelijkertijd de zon schijnt en op dat moment alle PV-panelen terugvoeden aan het elektriciteitsnet. Deze elektriciteit komt dus op hetzelfde moment het net op, waardoor er file ontstaat. Op zonnige dagen raakt de snelweg dus overvol, omdat er te weinig elektriciteit wordt afgenomen op deze momenten. Wat kunnen onze grootzakelijke klanten doen om tijdens deze spits, vooroorzaakt door zonne-energie, meer elektriciteit af te nemen waardoor het minder druk wordt op de weg?

 

We dagen jullie uit om jullie frisse blik, denkkracht en expertise in te zetten!

 

Een goede oplossing voor deze uitdaging voldoet aan een aantal criteria:

• De oplossing moet achter de aansluiting van een groozakelijke klant gerealiseerd worden.
• Er moet zicht zijn op een positieve business case voor alle betrokken stakeholders, dit betekent dat de oplossing gebaseerd moet zijn op een realistische bijdrage van alle partijen.  
• Ook moet de oplossing in ieder geval binnen een aantal jaren rendabel kunnen zijn voor de grootzakelijke klant (en moet de door hem gedane investering terug te verdienen zijn). 
• In het geval van een finale oplossing met een financiele component dient hierbij ook te worden aangegeven welk bedrag door de netbeheerder zou moeten worden bijgedragen om een positieve business case te kunnen ontwikkelen. Hoe lager dit bedrag, hoe interessanter de oplossing voor de netbeheerder. 
• Op dit moment ondervinden aangeslotenen al hinder van de knelpunten van het net. We zoeken naar innovaties die in 2021 een proof of concept voortbrengen. 
• De oplossing moet op te schalen zijn binnen één of meerdere klantsegmenten. We gaan ervan uit dat de oplossing binnen een zo groot mogelijk deel van het segment toepasbaar wordt gemaakt. Toepassing bij meerdere segmenten is een pré, maar zeker geen vereiste. 
• Veiligheid moet te allen tijde gewaarborgd worden. 
• Om schade en onveilige situaties te voorkomen vragen we zeer hoge (>99%) betrouwbaarheid. Denk ook aan hoe deze betrouwbaarheid gemonitord kan worden. 
• De oplossing voldoet aan bestaande wet- en regelgeving en kan zonder code- en/of wetswijzigingen worden geïmplementeerd. 
• De oplossing sluit aan op de door de netbeheerder gebruikte communicatiesystemen en/of platforms (communicatie via het systeem GOPACS, dat beheerd wordt door Stichting GOPACS, verdient de voorkeur. Een alternatief systeem is bespreekbaar).

 

De kennis die bij dit vraagstuk vanuit Alliander wordt aangedragen en ontwikkeld, wordt open source. Wij zijn derhalve niet in staat mee te werken aan een gesloten IP oplossing. De open source IP kan uiteraard wel gebruikt worden in producten en dienstverlening die jullie ontwikkelen.
 

Wij faciliteren graag dat jullie een adequate oplossing en business case kunnen ontwikkelen, waarbij het zowel interessant wordt voor jullie om de oplossing op de markt te brengen, als voor de grootzakelijke afnemers van elektriciteit om de oplossing af te nemen en te implementeren.

Waar zijn we niet naar op zoek?
We zijn niet op zoek naar oplossingen:

• Die technisch gezien een oplossing zijn, maar waar voor de netbeheerder geen toegevoegde waarde ligt omdat het niet aansluit op de besturingssystemen.
• Die toepasbaar zouden zijn voor een (ver) toekomstbeeld in plaats van de huidige problematiek.
• Waarvan de oplossing technisch gereed is maar er geen sluitende business case in de huidige markt is.
• Waar op dit moment binnen de groep Alliander aan wordt gewerkt. Zie voor een overzicht deze bijlage (pdf download). Deze oplossingen kunnen als inspiratiebron dienen voor nieuwe ideeën! 

Wat is er te winnen?
Deze challenge is een kans om mee te denken aan een van de grootste maatschappelijke uitdagingen van dit moment: de energietransitie. De grootste uitdaging is om deze transitie verder te brengen, zonder af te doen aan de betrouwbaarheid, de betaalbaarheid en de bereikbaarheid van de energievoorziening. Hier kan jullie oplossing een rol in spelen.

• Kans op een innovatie budget van maximaal €30.000, afhankelijk van het type oplossing, om een pilot te realiseren en te testen. 
• Onze technische specialisten en/of consultants kunnen dienen als sparringspartner. Zij kunnen jullie nadere toelichting geven op de behoeften en de problematiek van de netbeheerder, waardoor jullie de oplossing nog beter kunnen maken.
• Na het winnen van de challenge brengen wij graag jullie oplossing eenmalig onder de aandacht van de media. Wij kunnen geen actieve uitdraging doen van de oplossing aan de grootzakelijke afnemers van elektriciteit. Zelf mogen jullie uiteraard wel ruchtbaarheid geven aan jullie oplossing.

Voorwaarden deelname

• Jullie zijn ingeschreven bij de KvK (of buitenlands vergelijkbaar).
• De oplossing voldoet aan alle geldende wet- en regelgeving.
• Kunnen demonstreren van een werkend prototype/product/dienst.
• In staat om binnen 3-9 maanden een pilotproject te starten.

Jullie pitch (max 4 pagina's / 12 slides)

• Beschrijving van het concept:
  Geef een zo concreet mogelijke beschrijving van jullie concept. Geef ook aan voor welke klantsegmenten jullie concept een oplossing vormt.
• Beschrijving van de pilot:
  Geef een korte beschrijving van wat er nodig is om een pilot op te zetten en wat jullie daarbij nodig hebben. Ga daarbij in op de ondersteuningsbehoefte, de benodigde toegang/materialen/data en de benodigde financiën voor een pilot.
• Businesscase:
  Beschrijf jullie business case én die van de grootzakelijke klant. Beschrijf bij een oplossing met een financiele component het bedrag dat van de netbeheerder nodig is om een positieve business case te kunnen ontwikkelen.
• Beschrijving team:
  Geef een korte beschrijving van het bedrijf en team dat de pilot wil gaan realiseren.

 

De pitch mag in vrije vorm worden ingediend (presentatie/slide deck, briefvorm), maar moet als pdf-bestand (liggend of staand A4) worden geüpload (max. 30MB). Video’s, voorbeeldwebsites, etc. kunnen daarin worden opgenomen als link. 

Pitches in English are allowed.

Timeline

• Donderdag 7 januari: Lancering challenge
• Maandag 1 februari 14.00-16.00 uur: online informatiebijeenkomst – schrijf je nu in!
• Maandag 15 februari 17.00: Deadline challenge
• 1 maart: Kennismakingsgesprekken / live pitches
• Uiterlijk 5 maart: terugkoppeling selectie (via email) 
• Q2 2021: Start ontwikkeling.

Achtergrondinformatie

Aansluitcategorieën voor groot zakelijke klanten 
Grootzakelijke klanten worden binnen Alliander verdeeld in 3 verschillende aansluitcategorieën (AC): 

• AC4: vermogen t/m 160kVA op het 400V net (laagspanningsnet)
• AC5: vermogen t/m 2MVA op het 10 of 20kV net (middenspanningsnet)
• AC6: vermogen > 2MVA op het 10, 20 of 50 kV net (middenspanning- of tussenspanningsnet)

Elektriciteitsvraag ten tijde van een zonnepiek
Er kan ervan uit worden gegaan dat op een dag dat de zon hard schijnt, er tussen de 600kWh en 6 MWh extra per (piek)dag aan zonne-energie dient te worden afgenomen op hetzelfde middenspanningsnet (typische vermogens zon-PV in het MS-net zijn 100-1000kW). Deze getallen zijn gebaseerd op de praktijkervaring van de netbeheerder en dienen als basis te gelden voor de systematiek waarop de inschrijving wordt gebaseerd.

Klantprofielen
Het grootzakelijk klantenbestand bestaat uit klanten met zeer uiteenlopende profielen. Hoewel deze klanten hetzelfde type aansluiting hebben, lopen ze op andere manieren tegen bepaalde restricties op. Enkele voorbeelden:

• Glastuinbouwers: hoeveel en wanneer zij elektriciteit vragen is afhankelijk van de elektriciteitsprijs. Hierdoor zullen zij op hetzelfde moment naar elektriciteit vragen, wat een piek veroorzaakt. 
• Boeren in landelijke gebieden: steeds meer boerenbedrijven richten zich op een duurzame toekomst en leggen zonnepanelen op hun daken of velden. Doordat deze gebieden dunbevolkt zijn, wordt deze opgewekte elektriciteit niet lokaal afgenomen. Het elektriciteitsnet is niet bestand tegen het transporteren van deze grote hoeveelheden elektriciteit.
• Datacenters: door goede glasvezelverbindingen en een goed vestigingsklimaat komen er steeds meer datacenters in de buurt van Amsterdam. Deze datacenters vereisen een hoge mate van betrouwbaarheid in hun energievoorziening. Daarom kopen zij ruim capaciteit in. Eén datacenter vraagt ongeveer evenveel elektriciteit als een middelgrote Nederlandse stad. In deze regio is de beschikbare capaciteit op het energienet beperkt en is er weinig lokale opwek van energie. Hierdoor wordt het elektriciteitsnet overvraagd.
• Industrie: Ook de industrie zal komende jaren verder elektrificeren. De elektrificatie van de industrie door heel ons verzorgingsgebied resulteert in een sterke groei in de elektriciteitsvraag. Dit zal leiden tot capaciteitsknelpunten op het elektriciteitsnet. Een belangrijk speerpunt voor de industrie is de betaalbaarheid, nieuwe innovaties moeten ten opzichte van processen van andere bedrijven concurrerend zijn zodat de concurrentiepositie niet verslechtert. 
• Gebouwde omgeving: Zowel op publieke gebouwen (scholen en andere overheidsinstellingen) als private gebouwen (kantoren en woningen) wordt momenteel veel opwek aangevraagd en gerealiseerd. Deze aanvragen zijn sterk wisselend in omvang en gesommeerd kan dit leiden tot veel lokale opwek. Daarnaast is het voor de gebouwde omgeving belangrijk dat projecten betaalbaarheid, simpliciteit en comfort garanderen.

Bijlagen

• Via deze link kan je zien op welke plekken in ons net de capaciteit schaars is
• Oplossingen waar Alliander reeds aan werkt (pdf download)
• Verduidelijkende casus (pdf download)

Er zijn (nog) geen updates geplaatst.