Vanuit de gemeente Den Haag en Logius (dienst digitale overheid, o.a. verantwoordelijk voor DigID en MijnOverheid) zien we op het gebied van digitale dienstverlening versnipperde innovatie, niet-structurele samenwerkingen met andere overheden en marktpartijen, en een ontbrekende aansluiting met de praktijk. We hebben daarom behoefte aan een beveiligde digitale omgeving (‘sandbox’) of een verbindend ontwikkelplatform, dat dient als experimenteeromgeving voor het innoveren met de bouwblokken van Digitale Overheid (zoals DigiD, Mijn Overheid, Basisregistraties etc.). In deze zogeheten sandbox kan de ontwikkelaar die een experiment wil uitvoeren (overheids)applicaties en voorzieningen ontsluiten, koppelen met eigen software, steun krijgen bij de workflow van het ontwikkelproces, en gebruikmaken van het datamodel.
.gif)
Waar zijn we naar op zoek?
We zoeken een digitale experimenteeromgeving of sandbox voor co-creatie en innovatie, waarin marktpartijen en overheden innovatieve ideeën beproeven en kunnen experimenteren met digitale bouwblokken, waaronder applicaties, databronnen en gegevensstandaarden (zoals de Berichtenbox, Mijn Overheid en DigID). Tevens moet het mogelijk zijn om databronnen met elkaar te kunnen koppelen om zo algoritmes te trainen. De challenge moet resulteren in een technisch prototype of een Minimal Viable Product (MVP) dat toont hoe een dergelijke sandbox eruit kan zien. Ook is gecontroleerde toegang vereist.
Wat we minimaal verwachten is een prototype van een front end voor ontwikkelaars, die toont hoe we bijvoorbeeld met API’s de digitale bouwblokken van de overheid kunnen ontsluiten. Deze zijn, technisch gezien, divers van aard, per bouwblok zal er dus bepaald moeten worden of en hoe deze ontsloten kan worden. Als onderliggende infrastructuur hebben we het Standaard Platform (een opensourcecontainerplatform, gebaseerd op kubernetes, ook wel SP) ter beschikking.
Voorbeelden waar we nu aan denken zijn: experimenten rondom het trainen van algoritmes met overheidsdatasets, het gebruik en toepassen van de eigen digitale identiteit of regie op gegevens. In de goede oplossing draait het om verbinding, innovatie en openheid. De hoofdvraag is: hoe ziet een dergelijke omgeving eruit en hoe is deze opgebouwd? We willen dit doen in een samenwerkingsverband; samen bouwen aan opensource technologie en deze iteratief verbeteren.
Waar zijn we niet naar op zoek?
We zijn niet op zoek naar een enkele applicatie, organisatie, of een tijdelijke oplossing. Daarnaast moeten de experimenten (los van de (huis)regels van bestaande organisaties) zo weinig mogelijk worden beperkt door regels. Tenslotte moet het geen product zijn dat we eenmalig afnemen en daarna een ‘closed source’ is.
Stakeholders: betrokkenen/ derde partijen/ andere trajecten (afhankelijkheden)/ gedeeld eigenaarschap
We zien de volgende belanghebbenden:
Het einddoel is een co-creatie lab. De figuur geeft de globale architectuur van het volledige lab. De sandbox geeft invulling aan de onderste twee lagen van de architectuur.
De eerste laag ondersteunt de doelgroep bij het vinden van bouwblokken. Dit zijn niet alleen de bouwblokken binnen het eigen co-creatielab, maar ook bouwblokken daarbuiten. Deze laag omvat een catalogus van relevante bouwblokken, met onder andere een functionele beschrijving van de bouwblokken, toepassing van de bouwblokken, ervaringen met deze bouwblokken en een verwijsindex naar de bouwblokken.
De tweede laag stelt functionerende bouwblokken ter beschikking aan de doelgroep. Dit beschikbaar stellen kan diverse vormen aannemen. Zo kunnen draaiende bouwstenen worden ontsloten. Ook bouwblokken die een open source status hebben beschikbaar worden gesteld in de vorm van code. Partijen krijgen hiermee de gelegenheid om functionele wijzigingen door te voeren en de aangepaste bouwblokken te gebruiken voor het uitvoeren van een POC, al dan niet in samenhang met andere bouwblokken gedeployed op het open platform, in de derde laag van het open platform.
De derde laag is een open platform voor configuratie, deployment en het testen van bouwblokken. Met open wordt bedoeld dat het voor de doelgroep mogelijk moet zijn reeds aanwezige bouwblokken te benaderen en te ontsluiten, maar ook dat eigen bouwblokken gedeployed kunnen worden op het platform. Voor het openstellen van het platform zal in de loop van het toepassen van deze derde laag een transparant kader worden ontwikkeld. Om de bouwblokken te ontsluiten, worden standaard API’s ontwikkeld en beschikbaar gesteld.
Wat is er te winnen in het programma?
Voorwaarden en selectiecriteria
Timeline
Vragen
Jan Gerard Snip 23-12-2019
Welke (proef)data gaat geboden worden in de Sandbox als het gaat om DigiD, Mijn Overheid, Basisregistraties?
Ministerie van BZK 09-01-2020
Dat hangt af van de usecases die je gaat beproeven hierop. In principe wil je het mogelijk maken dat developers online services kunnen ontwikkelen voor diverse use cases/life events. Hierbij kun je grotendeels al gebruik maken van bestaande data registers (zoals de BRP, BRI, RDW, WOZ, BRK, BAG, DUO, NHR, OIN) en andere data bronnen. Voor sommige registers is authenticatie en doelbinding nodig (zoals de BRI), voor andere niet (bijv. de RDW), hiervoor met je eerst met proef/dummy data experimenteren.
Jan Gerard Snip 23-12-2019
Ook marktpartijen mogen gebruikmaken van de Sandbox. Om welke marktpartijen gaat het hierbij en zijn daar ook nog restricties aan?
Ministerie van BZK 09-01-2020
Open voor alle markt, en overigens ook niet-marktpartijen, particulieren. Geen restricties behalve dan die de Nederlandse wet al oplegt : impliciet: gij zult systemen niet hacken / ddos attack uitvoeren... De sandbox biedt ook bij voorkeur geen computing power, maar puur toegang tot informatie over de bouwblokken als open standaarden (GPL license). Het is vooral read only, maar moet met eenvoudige en ook werkende stappen het mogelijk maken je software zelf te testen op eigen te kiezen hardware.
Jan Gerard Snip 23-12-2019
Ligt de focus van de Sandbox oplossing bij het technisch regelen van API’s en protocollen zodat de interface getest kan worden op correctheid of meer bij realistische data en processen nabootsen zodat scenario’s getest kunnen worden?
Ministerie van BZK 09-01-2020
De sandbox biedt onder meer de informatie waarmee je eenvoudig de API's en protocollen zelf kunt testen alsook toegang tot (anonieme) testdata / scenario's om mee te testen op eigen voorzieningen.
Jan Gerard Snip 23-12-2019
Zijn er al goede beschrijvingen van alle te verwerken API‘s, protocollen, mogelijke datavormen van DigiD, Mijn Overheid, Basisregistraties? En zijn die nu al openbaar?
Ministerie van BZK 09-01-2020
Deels. Zie onder meer: https://developer.overheid.nl/ en https://data.overheid.nl/ondersteuning/data-publiceren/api.
Jan Gerard Snip 23-12-2019
Als een marktpartij gebruik wil maken van de Sandbox moet deze dan gescreend worden? En mogen alle marktpartijen gebruik maken van de Sandbox?
Ministerie van BZK 09-01-2020
Open voor alle markt, en overigens ook niet-marktpartijen, particulieren. Geen restricties behalve dan die de Nederlandse wet al oplegt : impliciet: gij zult systemen niet hacken / ddos attack uitvoeren... De sandbox biedt ook bij voorkeur geen computing power, maar puur toegang tot informatie over de bouwblokken als open standaarden (GPL license). Het is vooral read only, maar moet met eenvoudige en ook werkende stappen het mogelijk maken je software zelf te testen op eigen te kiezen hardware.
Jan Gerard Snip 23-12-2019
Wat is het belang van de Overheid om gebruik te maken van de Sandbox om te experimenteren?
Ministerie van BZK 09-01-2020
Meerdere belangen te onderkennen:
• innovatiekracht van de hele samenleving benutten (i.p.v. alleen binnen de overheid en bij een select groepje softwareleveranciers);
• sneller ontdekken welke technologieën en diensten kunnen werken;
• het gat verkleinen tussen prototypes (die al op de juiste standaarden zijn ontwikkeld) en productieversies.
Jan Gerard Snip 23-12-2019
Tegen welke problemen lopen marktpartijen nu aan als ze DigiD, Mijn Overheid, Basisregistraties willen integreren in hun dienstverlening? Of als ze nu willen experimenteren.
Ministerie van BZK 09-01-2020
De problemen zijn beschreven in de selectieleidraad. Enkele voorbeelden van deze problemen zijn:
• bouwblokken zijn niet open/toegankelijk voor experimenten;
• gebrek aan documentatie/handleidingen;
• geen gebruik mogen maken van GDI bouwblokken (bijv. authenticatie via DigiD).
Benjamin W. Broersma 02-01-2020
Open source ook gesloten kan zijn qua licentie, kan ik het opvatten dat de code als open source met een licentie compatibel met GPL moet worden opgeleverd? (zie https://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_of_free_and_open-source_software_licenses#Approvals)
Ministerie van BZK 10-01-2020
Beste Benjamin,
Met (free) open source (FOS), bedoelen we ook echt open: GPL versie 3 om specifiek te zijn.
Benjamin W. Broersma 02-01-2020
Krijgen we de mogelijkheid om een subdomein van overheid.nl te gebruiken om de embedding te borgen?
Ministerie van BZK 10-01-2020
Beste Benjamin,
Dit zou ook zomaar samen kunnen gaan met developer.overheid.nl, maar dit kunnen wij niet garanderen.
Benjamin W. Broersma 02-01-2020
Is het minimaal op te leveren prototype een klikbare mockup?
Ministerie van BZK 10-01-2020
Beste Benjamin,
Nee, minimaal dient een werkend prototype opgeleverd te worden.
Benjamin W. Broersma 02-01-2020
Wie is eerste partner qua financiering voor mogelijke verdere ontwikkeling van het prototype?
Ministerie van BZK 10-01-2020
Beste Benjamin,
Dit hangt af van de ontwikkelde oplossing en wie er gebruik van wilt maken.
Benjamin W. Broersma 02-01-2020
Voor hoeveel procent mogen we extern inhuren? (zonder met meerdere bedrijven een pitch in te sturen)
Ministerie van BZK 10-01-2020
Beste Benjamin,
De startup gaat zelf over de invulling van hun budget. Het is dus aan de startup om te bepalen welke mensen zij willen inzetten. Als de startup voor het uitvoeren van de opdracht externe mensen wil inzetten, mag dat. De kosten hiervan dienen uiteraard wel (zichtbaar) meegenomen te worden.
Benjamin W. Broersma 02-01-2020
Indien er wordt gekozen voor doorontwikkeling van het prototype, hoe zien jullie dan de rol van de ontwikkelaars: als partner, opdrachtnemer of startup waar een dienst van wordt afgenomen?
Ministerie van BZK 10-01-2020
Beste Benjamin,
In principe nemen we een dienst van een startup af. Het intellectueel eigendom blijft bij jou. Je mag het na eventuele invoering bij ons, (inter)nationaal, exploiteren. Wij hebben als overheid echter wél het recht om de oplossing bij de Nederlandse overheid toe te passen en zelf aanpassingen door te voeren aan jouw oplossing, zonder aan jou een vergoeding voor intellectueel eigendom te hoeven betalen.
Vraag uit de Informatiebijeenkomst 08-01-2020
Welke (web) standaarden zijn relevant?
Ministerie van BZK 08-01-2020
Alle gratis open standaarden die je maar relevant acht. Maar denk vooral aan dingen als git, openstack, coreos, publiccode.yml, linked data, zie ook de verplichte lijst open standaarden: https://www.forumstandaardisatie.nl/open-standaarden/lijst/verplicht. Er zijn ook verplichte webrichtlijnen: https://www.communicatierijk.nl/vakkennis/r/rijkswebsites/verplichte-richtlijnen.
Vraag uit de Informatiebijeenkomst 08-01-2020
Wie zal de oplossing (direct) gaan gebruiken?
Ministerie van BZK 08-01-2020
Uiteindelijk iedereen die mee wil bouwen aan een betere (digitale) samenleving. In eerste instantie gaan teams van architecten en developers binnen de Digicampus samenwerking proof of concepts maken met behulp van de sandbox. Dit kunnen personen uit startups, scale ups, corporates, wetenschap en (semi) overheden zijn, maar ook burgers, die oplossingen willen ontwikkelen en toetsen. Die gaan nu allemaal afzonderlijk aan de slag en moeten zelf libraries, tools, data sets en best practices gaan opzoeken. Als ze de sandbox hebben kunnen ze deze stappen overslaan, elkaar ontmoeten en van elkaar leren.
Vraag uit de Informatiebijeenkomst 08-01-2020
Heeft open source standaarden de voorkeur?
Ministerie van BZK 08-01-2020
Ja, open source standaarden zijn zelfs verplicht.
Vraag uit de Informatiebijeenkomst 08-01-2020
Zijn de ideeën en oplossingen beoordeeld als experimenten of als productie klare diensten?
Ministerie van BZK 08-01-2020
Beide, glijdende schaal maar oplossingen zijn niet in productie, hooguit klaar voor eerste testen in productie (denk aan devops). Maar bedenk vooral dat er beter alleen in productie getest kan worden met echte data waarbij dan bijv. ook de AVG geldt. Oplossingen dienen dan reeds voldoende getest te zijn met dummy data om klaar in productie getest te kunnen gaan worden (daarbij dus als volwassen genoeg hiervoor getest te zijn). Tot die tijd volstaan testservices met dummy data en zal het zover het niet verstorend werkt niet uitmaken.
Vraag uit de Informatiebijeenkomst 08-01-2020
Wat als de sandbox er is? Wie is dan de gebruiker of doelgroep van de sandbox?
Ministerie van BZK 08-01-2020
Zie antwoord op de voorgaande vraag . Wie zal de oplossing (direct) gaan gebruiken?'.
Vraag uit de Informatiebijeenkomst 08-01-2020
Wat zou de rol van een online community bij digital sandbox kunnen zijn?
Ministerie van BZK 08-01-2020
Elkaar kunnen vinden op doel en inhoud, tribes vormen die samen aan een prototype werken, best practices en code delen, troubleshooten enz .
Vraag uit de Informatiebijeenkomst 08-01-2020
Wat is de wet en regelgeving toepassing?
Ministerie van BZK 08-01-2020
De sandbox moet een regelarme arme zijn, met andere woorden weinig juridische drempels opleggen om samen aan de slag te gaan. Er gelden geen aanbestedingsdrempels of eisen aan de track record van een deelnemer. Wel gelden bij experimenten alle wetten en regelgeving zijn altijd van toepassing zover relevant voor een gegeven experiment / oplossing en fase van ontwikkeling. Bijvoorbeeld: als een service wil uitproberen op basis van echte persoonsgegevens zul je altijd AVG compliant moeten opereren. Bij voorkeur werken teams zo veel mogelijk met dummy data aan het begin van een experiment.
Vraag uit de Informatiebijeenkomst 08-01-2020
Wanneer zou je de digital sandbox gebruiken? Wie is deze persoon, welk probleem heeft die?
Ministerie van BZK 08-01-2020
Je gaat de sandbox gebruiken als je een prototype wil ontwikkelen voor een publieke dienst die burgers, ondernemers of ambtenaren kan helpen om hun doel te bereiken. Dit doe je als geïnteresseerde burger, startup, corporate, wetenschapper en ambtenaar die de digitale samenleving van de toekomst wil vormgeven. Je kunt altijd je eigen development stack, library en ontwikkelomgeving gebruiken. Maar bij de Sandbox vind je meer (o.a. bouwblokken, tools, best practices) en een community die deelt en met je kan samenwerken.
Vraag uit de Informatiebijeenkomst 08-01-2020
Is Open Source FOS of niet? Telt software als open source als de broncode inzichtelijk is, maar niet gratis kan worden gebruikt?
Ministerie van BZK 08-01-2020
FOS ja, alleen free open source (niet alleen software) zoals GPL-3.0 , CC-BY-SA of compatible.
Ondernemers aan het datastuur: bied hen grip op eigen bedrijfsgegevens en inzicht in nieuwe mogelijkheden
Gebouwen efficiënter gebruiken door vastgoed te delen en gedrag te sturen
Help-de-Helper zich in te zetten voor digitale inclusie
Ondernemers aan het datastuur: bied hen grip op eigen bedrijfsgegevens en inzicht in nieuwe mogelijkheden
Gebouwen efficiënter gebruiken door vastgoed te delen en gedrag te sturen
Help-de-Helper zich in te zetten voor digitale inclusie
